आजकाल फक्त जेवण तयार करणे पुरेसे नाही; तुमचे स्वयंपाकघर म्हणजे तुमच्या आरोग्याचे केंद्र असावे. डॉ. कुलकर्णींच्या DFF स्टाइल हेल्थ किचनमध्ये, प्रत्येक घटक, सलाड, भाज्या, धान्य, तेल, मसाले यांचा योग्य प्रकारे वापर आणि साठवण आरोग्य सुधारण्यास थेट हातभार लावतो. हे फक्त स्वादासाठी नाही, तर रक्तातील साखर, चयापचय आणि शरीरातील ऊर्जा नियंत्रित ठेवण्यासाठी महत्त्वाचे आहे. संतुलित थाळी, नैसर्गिक पदार्थ, प्रोसेस्ड फूडवर नियंत्रण, योग्य स्टोरेज आणि mindful जेवण हे सगळे मिळून तुमच्या शरीराला आणि मनाला लाभ देतात. चला तर मग पाहूया, डॉ. कुलकर्णींच्या मार्गदर्शनानुसार आरोग्यदायी स्वयंपाकघर तयार करण्यासाठी कोणते सोपे पण प्रभावी उपाय करता येऊ शकतात.”

1) ३ भागांची थाळी (40‑30‑20 फॉर्म्युला): आदर्श भारतीय थाळी हे प्रमाण “40 : 30 : 20” असावे: ४०% कच्चे पदार्थ (सलाड, फळे), ३०% शिजवलेले अन्न (भाज्या, डाळी, फळभाज्या), आणि २०% इतर पोषक घटक (नट्स, दही, सीड्स इत्यादी). हे प्रमाण ग्लायसेमिक इंडेक्स, फाइबर, व पोषण संतुलनात मदत करते.

2) प्रोसेस्ड पदार्थ कमी करा: किचनमध्ये अल्प प्रमाणात प्रोसेस केलेले खाद्य असावे. हे शुगर स्पाइक्स कमी करण्यास मदत करते.

3) फायबर‑रिच अन्नाचा समावेश: सलाड, स्प्राउट्स, संपूर्ण धान्य (whole grains), भाज्या यांसारखे अन्न पचन सुधारते आणि ग्लूकोज नियंत्रित ठेवते.

4) स्वयंपाकी किचनचे आयोजन: “Ideal Kitchen” मध्ये स्वयंपाकासाठी जागा व्यवस्थित ठेवणे महत्त्वाचे आहे — ताज्या भाज्या, मीठ, तेल, मसाले हे योग्यरितीने साठवलेले असावेत. जास्त ट्रान्स फॅट्स आणि हायली प्रोसेस्ड तेल टाळावेत.

5) पिण्याचे स्थान व हायड्रेशन: स्वयंपाकघरात पाण्याच्या बॉटल्स, हर्बल इन्फ्युजन्स किंवा हलके पाणी सहज उपलब्ध ठेवा, जेणेकरून पाणी पिण्याची सवय वाढेल.

6) मीठ (सोडियम) नियंत्रण: स्वयंपाक करताना मीठ कमी प्रमाणात वापरणे, कारण जास्त सोडियममुळे रक्तदाब इत्यादीचा धोका वाढतो.

7) मिठाई / स्वीट्सचे नियंत्रण: साखर कमी करण्यासाठी “स्वॅप्स” करण्याचा सल्ला दिला आहे — साखरेच्या ऐवजी नैसर्गिक स्वीटनर्स, किंवा कमी ग्लीसेमिक मिठाईचा वापर. उत्सवात मीठाई खायला हवी असतील तर, “पोर्टियन कंट्रोल” करणे (छोटे भाग खा) आणि blood sugar नियंत्रण ठेवण्यासाठी साखर नियमित तपासा.

8) मध्यम इंडेक्स कार्बोहायड्रेट्स: संपूर्ण धान्य (whole grains) हे कार्बोहायड्रेट्सपेक्षा चांगले आहेत कारण त्यांचा ग्लायसेमिक इंडेक्स कमी असतो.

9) स्वयंपाकात अधिक शाकाहारी पर्याय: मदर थाळी ऑफरमध्ये भाज्या, डाळी आणि फळं यांचा मोठा वाटा दिसतो. (DFF अप्रोचमध्ये शाकाहारी घटकाला प्राधान्य दिले जाते). पण नॉन‑व्हेज पर्याय असल्यास कमी चरबी, अधिक प्रोटीन असलेले स्रोत वापरण्याचा सल्ला देतात.

10) ज्यूसिंग आणि detox ड्रिंक्स: Dr. Kulkarni यांचा “Advanced Detox Therapy” व्हिडिओ आहे जिथे त्यांनी घरच्या detox ड्रिंक्स, ज्यूस आणि अल्कलाइन ड्रिंक्सचा वापर कसा करावा हे समजावले आहे. या ड्रिंक्सचा उद्देश आहे शरीरातील इनफ्लॅमेशन कमी करणे आणि चयापचय सुधारणा करणे. पॅक केलेले मसाले / सॉस यांचे कमी प्रमाणात वापर त्यांनी “Ideal Kitchen” टिपमध्ये हे सांगितले आहे की पॅकेज्ड सॉसेस कमी ठेवले पाहिजेत. त्यापेक्षा घरचा मसाला (निम्न मीठ आणि नैसर्गिक मसाले) वापरणे चांगले.

11) स्वच्छता आणि स्टोरेज: जेवणात हेल्थी पण टिकाव ठेवण्यासाठी स्वयंपाकघरात योग्य स्टोरेज सिस्टम असणे महत्त्वाचे आहे, फळे, भाज्या, धान्य योग्य कंटेनरमध्ये ठेवा. पालेभाज्या, स्प्राउट्स यांसारख्या ताज्या घटकांना योग्यरितीने थंड ठेवण्यासाठी फ्रिज किंवा पाण्याची व्यवस्था ठेवा.

तुमचे स्वयंपाकघर हे आरोग्याचे “पावर हब” असावे, फक्त स्वादासाठी नव्हे, तर तुमच्या रक्त‑साखर, चयापचय आणि दीर्घकालीन आरोग्याचा विचार करून किचनमध्ये साधे, नैसर्गिक तत्व असलेले अन्न खरेदी आणि वापर असावा. कमी प्रोसेसिंग आणि अधिक ताजे अन्न वापरावे. साखर, मीठ आणि प्रोसेस्ड घटकावर नियंत्रण ठेवा; त्याऐवजी फाइबर, हेल्दी कार्ब्स, नट्स, सीड्स यांचा समावेश वाढवा. Detox ड्रिंक्स आणि ज्यूसिंगचा वापर करा. जेवताना mindfulness ठेवा, अन्न नीट चावा, मोबाइलवर किंवा टीव्हीवर न बघता खा, कारण हे पचन सुधारते आणि “ओवर-ईटिंग” कमी होते.